zondag 13 maart 2016

Is Smartschool wel zo smart?

Samenvatting


In een online artikel van De Morgen (22/02/2016) staat dat de jeugdbeweging KAJ (de Kristelijke Arbeidsjongeren) zich tegen het digitaal platform Smartschool keert. Ze vinden het niet kunnen dat leerlingen gedurig online moeten zijn. Leraren kunnen een verscheidenheid aan opdrachten lastminute naar hun leerlingen sturen, tot grote frustratie van deze laatsten. Anderzijds blijkt Smartschool ook een bron van ergernis te zijn voor de leraren zelf. De druk komt namelijk zwaar op de ketel te staan door het feit dat leerlingen en collega’s hen op elk gegeven moment berichten kunnen sturen. De vakbonden scharen zich dan ook aan de zijde van de KAJ en melden dat er duidelijkere regels moeten komen op schoolniveau omtrent het gebruik van Smartschool.

Smartschool?


Smartschool is een digitaal platform waar intussen negen op de tien scholen gebruik van maken. Volgens Smartbit, het bedrijf dat Smartschool op de markt brengt, vergemakkelijkt het platform het werk van elke leerkracht. Zowel kleine als grote scholen zijn volgens hen gebaat bij het gebruik van hun product. Algemeen worden hun diensten in vier grote blokken onderverdeeld, namelijk communicatie, administratief, educatief en leerlingenvolgsysteem. Onder communicatie valt voornamelijk het berichtensysteem, maar ook nieuwsberichten en zelfs de mogelijkheid om fora op te starten. Administratie is zonder twijfel het stokpaardje van Smartschool. Hun sterkte zien zij namelijk zelf in de vele didactische toepassingen die mogelijk zijn, zoals bijvoorbeeld de jaarplannen en de digitale schoolagenda. Het luik ‘educatief’ kan gebruikt worden door leerlingen om opdrachten in te dienen. De leraar kan dan weer oefeningen en presentaties publiceren dat het een lieve lust is. Het is zelfs mogelijk om een wiki op te starten of leerlingen onder supervisie te laten samenwerken. Ten slotte is er ook het leerlingenvolgsysteem. Afwezigheden registreren, rapportering en het gedetailleerd opvolgen van het doen en laten van leerlingen kunnen nu dus digitaal gebeuren.
Smartschool gaat steeds mee met zijn tijd. Zo bestaat er nu ook de Smartschool-app en passen ze hun systeem gedurig aan, want technologie staat niet stil.

En dan nu het addertje onder het gras?


Het systeem van Smartschool lijkt met andere woorden een waar geschenk te zijn. Gedaan met al dat papierwerk, lang leve de digitale revolutie op de schoolbanken. Toch lijkt niet alles rozengeur en maneschijn te zijn. In 2013 werd reeds door de Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) aan de alarmbel getrokken. Ook volgens hen mag er niet verwacht worden dat leerlingen na de schooluren steeds bereikbaar zijn. Zij richtten zich via een parlementaire vraag tot toenmalig Minister van Onderwijs Pascal Smet. Moeten afspraken omtrent Smartschool niet opgenomen worden in schoolreglementen? Minister Smet schoof de vraag vakkundig door naar de scholen zelf, vermits zij volgens hem het meeste rekening kunnen houden met de eigenheid van de leerlingen.
Op dat moment stond het Vlaams Katholiek Onderwijs meteen klaar om hun woordvoerder erop uit te sturen met de boodschap dat ook de leerlingen niet mogen verwachten dat hun leraar gedurig bereikbaar is. Dit is intussen drie jaar geleden en kennelijk is er nog steeds geen verbetering merkbaar aan de horizon.   
De negatieve kant van Smartschool komt vaak samen met de term ‘huiswerk’ in het daglicht te staan. Over het nut en de nutteloosheid van huiswerk wordt al jaar en dag hevig gediscussieerd en er werden al verschillende onderzoeken rond opgezet. Anno 2016 zijn academici er nog steeds niet uit hoe zinvol huiswerk is. Onderzoek door Lindsay H. Cooper en J.C. Valentine bracht naar voor dat huiswerk een positief effect heeft op leerprestaties, maar dat er wel rekening gehouden moet worden met het niveau (leerjaar) van de leerling. Critici werpen dan weer het argument in de strijd dat er methodologische tekortkomingen zijn binnen het onderzoek naar het nut van huiswerk. Effectiviteit van huiswerk zou immers erg verschillen per steekproef.
Of huiswerk nu positieve effecten met zich meebrengt of niet, er moet in mijn ogen ten allen tijde vermeden worden dat leerlingen onder een gedurige druk komen te staan. Het zou toch niet mogen dat leraars via Smartschool extra taken doorsturen, waavoor vaak strakke deadlines ingesteld worden. Als we de KAJ en het VSK mogen geloven, is hier nog veel werk aan de winkel.
Het is een welbekend feit dat (te) veel leraren geveld worden door stress, burn-outs of – in extreme gevallen – depressies. Dit heeft alles te maken met de enorme werklast die op de schouders van die leerkrachten rust. Niet alleen moeten zij zorgen voor leerrijke, interessante en gevarieerde lessen, maar ze staan ook in voor de begeleiding van leerlingen. Jos Van der Hoeven van de onderwijsvakbond COC meldt dat zaken als het opvolgen van het digitaal leerplatform Smartschool de druppels zijn die de emmers van velen doen overlopen. Ondanks het feit dat er van de daken geschreeuwd wordt dat Smartschool het leven van de leraars vergemakkelijkt, mag dit dus best met een korreltje zout genomen worden.

Besluit


Uit eigen ervaring weet ik dat Smartschool zowel voor de leerling als voor de leraar jammer genoeg niet enkel positieve gevolgen met zich meebrengt. Ook ik heb als leerling nogal tandenknarsend het zinnetje ‘het stond op Smartschool’ moeten aanhoren. Als stagiaire sta ik nu aan de andere kant van het verhaal en hoewel de frustraties een minder grote omvang aannemen, zijn ze zeker aanwezig. Smartschool is inderdaad fantastisch voor leraars die administratief minder begaafd zijn. Het is zonder meer een geweldige hulpbron bij het leraarschap en leerlingen kunnen er in sommige gevallen voordeel uit halen. Anderzijds is het toch weer een manier waarop het werk van zowel leerling als leraar zich subtiel mee naar huis verplaatst. Als overtuigd tegenstander van huiswerk – zowel voor de leerling als de leraar – ben ik dan ook van mening dat Smartschool een handig platform is, zolang het binnen de perken gehouden wordt.

En, zoals de scholierenkoepel in mijn ogen terecht opmerkt, misschien moeten we ons krijtbord niet meteen naar de vuilbak doorverwijzen nu technologisch hoogstandjes als Smartschool en het Smartboard het klaslokaal overmeesteren. Dat is misschien stof voor een volgende discussie.

Bronnen


Artikels Smartschool en druk (februari 2016)



De Morgen: Smartschool doet druk op leerlingen en leraars enorm toenemen. (22 februari 2016). Geraadpleegd via:

Het Nieuwsblad: Leerlingen én leerkrachten in opstand tegen Smartschool. (22 februari 2016). Geraadpleegd via:http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20160221_02141866

Knack: Smartschool: Vloek of zegen voor de school? (22 februari 2016). Geraadpleegd via: http://www.knack.be/nieuws/smartschool-vloek-of-zegen-voor-school/video-iwatch-669003.html


Andere artikels



HLN.be: “Laat scholieren digitaal met rust na de schooluren”. (22 mei 2013). Geraadpleegd via http://www.hln.be/hln/nl/1265/Onderwijs/article/detail/1637850/2013/05/22/Laat-scholieren-digitaal-met-rust-na-de-schooluren.dhtml

HLN.be: Burn-out, stress en depressie houden steeds meer oudere leerkrachten thuis. (02 februari 2015). Geraadpleegd via:


Overige 



Website Smartschool: http://www.smartschool.be/doelgroep/secundair-onderwijs/ (geraadpleegd op 13/03/2016).

Vlaamse Scholierenkoepel.  Nieuwe media in de klas: meerwaarde of gadget? VSK-advies over nieuwe en sociale media. (16 maart 2013). Geraadpleegd via: https://www.scholierenkoepel.be/sites/default/files/wysiwyg/advies_nieuwe__sociale_media_op_school_2013-03-16.pdf

SCHRYVERS (K.). Schriftelijke vraag aan Vlaams Parlement (Pascal Smet): schoolgaande jeugd – recht op vrije tijd. (04/06/2013). Geraadpleegd via:

DEPREZ (J.). Opvattingen over onderwijs en huiswerk: een onderzoek bij ouders met kinderen in de lagere school. Universiteit Gent, faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, 2011. Geraadpleegd via: http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/789/264/RUG01-001789264_2012_0001_AC.pdf



3 opmerkingen:

  1. Persoonlijk ben ik pro Smartschool. Een leerkracht die inderdaad niet zo administratief sterk is, kan veel van zijn werk nu terug vinden op één plaats. Het communiceren met de school en de leerlingen verloopt makkelijker.

    Het probleem ligt in dit artikel bij leerkrachten die een probleem hebben met time management. Zij zien nu met smartschool meer kansen om nog snel punten van hun leerlingen te verzamelen, wanneer ze daarvoor geen tijd hadden tijdens de les of via toetsen. Ze posten iets op Smartschool en de leerling, die verwacht wordt dagelijks Smartschool te checken, moest het maar gezien hebben. Uiteraard is dit fout. Je kan als leerkracht, ook omgekeerd, niet verwachten dat de leerlingen altijd beschikbaar zijn.

    Leerkrachten mogen uiteraard wel huistaken posten op Smartschool, maar moeten de leerlingen de nodige tijd laten om die taak te maken.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik volg Eveliens visie dat Smartschool niet dient om de leerlingen extra werk te geven. Ook kunnen we niet verwachten dat iedereen op elk moment beschikbaar is. Ik vind dat opdrachten tijdens de les moeten aangekondigd worden en, indien dat de gewoonte is op de school, ook via de Smartschool-agenda. Je kunt trouwens ook gemakkelijk zien welke andere taken of toetsen de leerlingen moeten maken tegen die dag en zo kan de werklast beter verdeeld worden. Leerlingen zijn zelf ook vragende partij en gebruiken nog maar weinig een papieren agenda.
    Smartschool laat mij dus toe om gemakkelijk te communiceren met leerlingen, ouders en collega's. Tegelijk heeft dat ook de keerzijde dat er veel spam binnenkomt. Zo sturen ouders bijvoorbeeld mails om te vragen waar zoon- of dochterlief hun boek gelaten heeft en dergelijke. Het 'volgen' van klassen en leerlingen op LVS (Leerlingenvolgsysteem) kan handig zijn, al is het soms wel vermoeiend om iedere melding te volgen en om ieder incident te moeten melden.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik volg jullie twee.
    Ik denk dat Smartschool een handige platforme is om de leerlingen te begeleiden en extra oefeningen beschikbaar te maken. Mijn leerlingen gebruiken dat vaak, maar ik zet nooit een huiswerk op smartschool, dat geef ik enkel in de klas. Dit zou op onze school niet eerlijk zijn omdat niet alle leerlingen een toegang tot internet thuis hebben.
    Verder, als leerkracht is Smartschool gemakkelijk om in contact met de ouders en de leerlingen te zijn. Maar die kan ook een nadeel zijn. Sommige leerlingen of ouders beginnen ook te spamen.

    BeantwoordenVerwijderen