Samenvatting
Aangezien technologie niet meer weg te denken is in het onderwijs en er steeds meer vraag is naar draadloze netwerkverbindingen op school leek het mij interessant om eens op zoek te gaan naar wat de effecten zouden kunnen zijn van deze draadloze netwerkverbindingen op de gezondheid van de leerlingen.
In het bezit zijn van een computer, een gsm, en allerhandeandere moderne communicatietechnologie worden tegenwoordig als vanzelfsprekend beschouwd. Jongeren en hun ouders verwachten dus ook dat deze (communicatie)technologie op school gebruikt mag worden. Het is zo dat het gebruik van deze toestellen gepaard gaan met radiogolven
die elektromagnetische straling veroorzaken.
Het schoolpersoneel, de ouders en de leerlingen vragen zich af of er gezondheidsrisico’s zijn voor kinderen en jongeren bij het gebruik van deze moderne communicatietechnologie.
Scholen worden eigenlijk verondersteld om een veilige omgeving te zijn, waar gezondheidsrisico’s
voor de leerlingen zo klein mogelijk worden gehouden.
De scholen vragen zich af hoe ze hier mee moeten omgaan. Enerzijds willen ze de leerlingen voorbereiden op het omgaan met deze moderne technologieën. Hiervoor zijn de klassen uitgerust met computers/tablets en installeren ze in sommige gevallen omvangrijke
draadloze internetverbindingen of ze voorzien Wi-Fi in leraarslokalen en ontspanningsruimtes
zodat er tijdens de pauze draadloze internettoegang is. Anderzijds willen scholen ook een
antwoord geven op de vragen die aan hen worden gesteld i.v.m. de mogelijke gezondheidseffecten
van straling.
Uit de rapporten van experten blijkt dat wetenschappelijk
onderbouwd onderzoek niet kan bewijzen dat elektromagnetische straling van toepassingen
zoals gsm, zendantennes, draadloos internet en draadloze telefoons (zgn. DECT-telefoons)
schadelijk is, op voorwaarde dat de normen niet overschreden worden. Deze normen werden opgesteld door het beleidsdomein Leefmilieu en Natuur, dat onder meer de normering van zendmasten
in Vlaanderen voorbereidt en de naleving van die normen controleert via
de Milieu-inspectie . Het is wel zo dat wetenschappers op dit ogenblik nog geen definitieve uitspraak kunnen doen over de langetermijneffecten
omdat draadloze toepassingen nog niet zolang zo intensief gebruikt worden.
Onderzoek hiernaar werd al opgestart, maar de resultaten zijn nog niet beschikbaar.
Er gebeurde wel al veel onderzoek op proefdieren en op cellijnen om het effect op lange
termijn in te kunnen schatten. Op basis van dat onderzoek verwachten wetenschappers geen
effecten op lange termijn.
Wat betreft de mogelijke effecten van straling op de gezondheid vormen kinderen
een bijzondere doelgroep. Er zijn echter geen aanwijzingen dat bij de huidige normering over
de zendantennes of bij productnormen zoals die zijn vastgelegd gevaren voor de gezondheid
van kinderen zouden bestaan.
In het geval van straling zeggen wetenschappelijk onderbouwde expertrapporten dat de huidige normen volstaan om gezondheidseffecten te voorkomen. Een verbod op gsm’s of gsm-antennes op school is in het kader van voorzorg bijgevolg dus niet nodig.
Voordelen draadloze netwerkverbindingen
- Onbeperkt gebruik van moderne communicatietechnologie
- Geen beperkingen wat betreft de plaats waar deze moderne communicatietechnolgie gebruikt kan worden (bij een goede verbinding)
- Informatie is steeds beschikbaar
- Het is voor iedereen toegankelijk op school (leerlingen die hier niet over beschikken thuis kunnen hiervan wel gebruik maken op school)
Nadelen draadloze netwerkverbindingen
- Bij een (technisch) probleem vallen al de voordelen weg
- Iedereen is steeds beschikbaar
- Er moet een duidelijk beleid vanuit de school zijn waardoor de leerlingen niet heel de tijd op hun gsm, laptop, tablet bezig zijn.
Kritische reflectie
Het blijkt dus dat er geen bewijs is dat elekrtomagnetische straling van mobiele communicatiesystemen de gezondheid schaadt. Hoewel er verder onderzoek noodzakelijk lijkt om dit met zekerheid te bevestigen, blijkt dit toch de conclusie te zijn van dit artikel.
Het lijkt mij wel nuttig dat scholen een duidelijk beleid opstellen naar het gebruik van deze moderne communicatietechnologie binnen de school zodat de leerlingen leren hoe ze hiermee best kunnen omgaan. Hoewel er waarschijnlijk dus geen risico's verbonden zijn op gezondheisniveau lijkt het mij op andere vlakken zoals op sociaal vlak niet ideaal indien leerlingen hiervan de hele dag en onbeperkt gebruik van kunnen maken. Hierover moeten volgens mij dus duidelijke regels worden opgesteld vanuit de school. Op die manier kan een draadloze netwerkverbinding op school zeker bijdragen tot een verrijkende leeromgeving.
Voorts is het zo (dit wordt eveneens in het artikel aangehaald) dat niet al het wetenschappelijk onderzoek voldoet aan de kwaliteitseisen. Voor onderzoek naar
effecten van straling op gezondheid is het belangrijk dat dit kan bekeken worden vanuit een
multidisciplinaire invalshoek, waarbij verschillende disciplines samenkomen: geneeskunde,
dermatologie, oogheelkunde, epidemiologie, biologie, fotobiologie, fysiologie, natuurkunde,
elektrotechniek en dosimetrie, statistiek, psychologie en communicatiewetenschappen. Ook
de gebruikte methodes zullen verschillende resultaten opleveren.
Bronnen
Verdeyen A. et. al., Verantwoord omgaan met Wi-Fi en gsm-straling op school., Scheys M., Secretaris-generaal Departement Onderwijs en Vorming.
Ik ben een absolute voorstander van het gebruik van moderne technologie, want de maatschappij kan niet meer zonder. Deze technologieën blijven evolueren en evolueren, maar er wordt niet stilgestaan bij welke impact deze technologieën mogelijks kunnen hebben op de gebruikers. Dit is zeker enorm belangrijk omdat er al van jongs af aan gebruik wordt gemaakt van tablets, internet etc.
BeantwoordenVerwijderenDit moet vast en zeker op de voet gevolgd worden. We kunnen het ons als maatschappij ook niet veroorloven om de gezondheid van deze kinderen op het spel te zetten.
Ik vind het ook zo een moeilijke discussie. Er zijn inderdaad nog geen concrete bewijzen gevonden die aantonen dat deze stralingen schadelijk zijn, maar ook het tegendeel is ook nog niet bewezen. Ik vind het persoonlijk heel moeilijk te geloven dat het helemaal niet schadelijk is.
BeantwoordenVerwijderenMaar kunnen we er omheen? Dat is ook een moeilijke discussie. Is het zinvol om scholen bijvoorbeeld enkel kabel-internet te laten gebruiken wanneer er op elke hoek van de straat, bij wijze van spreken, cafés te vinden zijn waar wel wifi is. Is een school dan zo wifi-vrij? Dat lijkt dan misschien ook al niet meer zo realistisch.
En het klopt dat ook scholen moeten, of ze dat nu willen of niet, investeren in technologie. Wie kan er zich geen voorbeeld voor de ogen halen van oude computerlokalen, of nog erger, 'oeps vandaag geen ICT-les, de router ligt plat'. Dergelijke dingen kan niet langer, zoals ook Lynne Hunninck aangeeft, scholen moeten mee in dit technologisch ontwikkelende landschap. Ze moeten een voorbeeld kunnen zijn voor hun leerlingen, en zeker voor zij die er misschien thuis weinig of geen toegang toe krijgen.
En gsm-beleid kan dan weer voor mij niet streng genoeg zijn. Het is best storend als leerlingen met hun gsm bezig zijn wanneer dit niet moet. Ik denk dat er geen plaats is op school voor een gsm en al zeker niet tijdens de lessen. Dus daar is het stralingsprobleem dan snel opgelost zou je zeggen. Of niet? Want zet een leerling wel zijn gsm af als hij de schoolpoort binnen stapt? En valt dit te controleren?
Bedankt voor je post, Jasmin! Ik vind het zelf ook een heel prangend en interessant onderwerp en was benieuwd er meer over te lezen. Jammergenoeg blijkt uit dit artikel weer wat zo vaak blijkt in dit geval: wetenschappelijk onderzoek kan geen significante resultaten bieden, dus we kunnen gezellig met z'n allen met onze kop in het zand blijven zitten (of met onze kop in de golven, in dit geval).
BeantwoordenVerwijderenNatuurlijk kunnen we niet langer zonder technologie. Technologie bannen uit het onderwijs of onze ogen sluiten voor vooruit(?)gang zou ondenkbaar zijn. Toch staan de scholen in voor een verantwoord ICT-beleid. Verantwoord wil niet enkel zeggen dat men moet kunnen omgaan met ICT, verantwoord wil ook zeggen dat men er bewust afstand van kan doen indien nodig. Daarom moeten scholen vaste lokalen voorzien waar computers gebruikt kunnen worden indien nodig, maar andere lokalen waar men eindelijk eens kan uitblazen van die technologie die steeds op onze deur staat te bonzen. Verantwoord wil trouwens ook zeggen dat men de hersenen van de leerlingen niet stilletjes laat sudderen in stralingen. Zelfs bij het kleinste vermoeden dat dit het geval zou zijn, zou al ingegrepen moeten worden. Dat lijkt me logisch.
Daarom sluit ik me aan bij de vorige reactie. GSM-beleid moet strenger. Een gsm op school is nergens voor nodig. Wifi voor iedereen al zeker niet.
Een algemene taak van het onderwijs is verantwoordelijke, geëmancipeerde burgers opvoeden. Geen willoze verslaafden die gaan waar het lichtje pinkt.
Deze kwestie heeft dus dringend aandacht nodig.
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
BeantwoordenVerwijderenVeel mensen leggen zich onkritisch neer bij de mantra die we horen en die zegt dat er 'geen bewijs is voor de gevaren van elektromagnetische straling van mobiele communicatiesystemen'.
BeantwoordenVerwijderenLangs de andere kant hoor je toch (onheilsprofeten?) beweren dat 'mobiele telefoons gevaarlijker zijn dan sigaretten'.
Uiteraard zal de waarheid wellicht ergens in het midden liggen. Toch is het belangrijk om een paar dingen in het hoofd te hebben in verband met verschillende onderzoeken. Net zoals bij roken is het pas na een aantal tientallen jaren (een dertigtal) dat duidelijk wordt wat de schadelijke gevolgen zijn. Als we dit toepassen op mobiele telefonie dan is het eigenlijk nu pas dat valable multi-disciplinair onderzoek resultaten oplevert. Ik was recent in het Europees Parlement bij een openbare Hearing hierover en een aantal medici uit Scandinavië hadden bij sommige mensen die 'uren' blootgesteld staan aan stralingen op de rechterwang door telefoongebruik toch onrustwekkende feiten vastgesteld. Hun besluit was (vorig jaar) om toch maar het voorzichtigheidsprincipe toe te passen.
Vergeet ook niet dat de 'mobiele industrie' (net zoals de tabaksindustrie toen) er alle belang bij heeft dat dit soort bevindingen niet al te goed verspreid geraken en ze daartoe ook flink lobbywerk verrichten om dit te verhinderen.
Je geeft ook terecht aan dat voor dit soort onderzoek multidisciplinariteit nodig is.