dinsdag 31 maart 2015

Vinden ouders en scholen elkaar via digitale weg?


Samenvatting

De ouderportaal MijnSchool, ontwikkeld door het ICT-bedrijf Get There in opdracht van het bestuur van de Openbaar Onderwijsgroep Groningen (O2G2), is genomineerd voor een computable Award in de categorie ict-project van het jaar in het onderwijs.

De portaal werd ontwikkeld met als doel de ouderbetrokkenheid, ouderparticipatie en communicatie van de basisscholen in Groningen te verbeteren. Omdat de scholengroep geen geschikte oplossing vond op de markt, gaf ze zelf opdracht tot het ontwikkelen van deze portaal. De portaal kwam tot stand via een gezamenlijke projectgroep die de noden en wensen inventariseerde en op basis daarvan aan de slag ging.

Enkele belangrijke elementen in de portaal zijn het waarborgen van de privacy van de gebruikers; iedere school kan de portaal aanpassen naargelang de eigen behoeften; de portaal kan geïntegreerd worden in de website van de scholen en er is een koppeling mogelijk met de bestaande leerlingadministratiesystemen.


Reflectie

Dit artikel was voor mij de aanleiding om wat verder te zoeken naar de mogelijkheden en vooral naar de voor- en nadelen van het communiceren met ouders via digitale weg. In het op 23 maart gepubliceerde bericht op deze blog door Cindy Van Raemdonck over het gebruik van Smartschool als oudercontact planner komt hier al kort iets over aan bod.

Via de website van MijnSchool kan je een demofilmpje bekijken voor deze ouderportaal. Ze maken hier uiteraard reclame voor hun portaal, maar wat me meteen opvalt in dit filmpje is dat er in dit scenario geen rekening houden wordt met, of geen plaats is voor een diverse groep ouders, namelijk ouders die niet ieder moment van de dag bereikbaar zijn via smartphone, tablet of computer.

Het gaat hier om een portaal voor basisscholen, maar ik denk dat de redenen om digitale communicatie te gebruiken, evenals voor- en nadelen ook door te trekken zijn naar het secundair onderwijs.

Traditioneel werd en wordt er vooral gecommuniceerd via de klasagenda en oudercontacten op enkele tijdstippen doorheen het schooljaar. Om een idee te hebben waarover er zoal wordt gecommuniceerd wordt tussen de scholen en ouders:
-        informatie verstrekken over activiteiten op school (oudercontacten, sinterklaasfeest, grootouderdag, schoolreizen, ...)
-        oproep aan ouders om te helpen bij activiteiten en hen hier ook over informeren
-        huiswerk, prestaties en resultaten van leerlingen
-        documenten zoals het schoolreglement, missie, etc

Dat de communicatie tussen scholen en ouders niet altijd van een leien dakje loopt hoeft niet te verbazen, gezien de complexe en diverse groep waar je mee te maken hebt en de veelheid aan soorten boodschappen. Sommige worden gewoon beter via persoonlijk contact overgebracht, voor andere zijn digitale communicatiemiddelen zeer geschikt. Ook zijn sommige ouders beter bereikbaar via klassieke communicatiemiddelen en andere via digitale weg. Digitale communicatiemogelijkheden kunnen dus een extra tool bieden om de communicatie vlotter te laten verlopen, maar houden tegelijk ook een gevaar in als we willen vermijden dat sommige (vaak de zwakste) groepen ouders uit de boot zouden vallen.
De digitalisering zal zich echter blijven voortzetten, dus scholen kunnen hier zeker niet op achterblijven. Het zou een gemiste kans zijn om de voordelen die dit biedt naast zich neer te leggen.

In de Masterproef van Liesa Behiels uit 2013 las ik dat de communicatie tussen school en ouders een belangrijk luik is in de ouderbetrokkenheid en dat deze communicatie op verschillende manieren kan verlopen (schriftelijk, oraal, formeel, informeel). Persoonlijk contact blijkt het meest effectief te zijn (oudercontact, schoolpoortcontact), terwijl massacommunicatie (bv. via de schoolwebsite) handig is om snel veel informatie over te brengen. Via een gewone schoolwebsite is de communicatie meestal beperkt tot informatieverstrekking en is er weinig mogelijkheid tot interactie of tweerichtingsverkeer. De mogelijkheid voor ouders om te kunnen communiceren met de school en dus tweerichtingsverkeer te creëren in de digitale communicatie is een belangrijke voorwaarde om nuttige en een bevredigende communicatie tot stand te brengen tussen ouders en de school. De beperkte mogelijkheden tot tweerichtingsverkeer en het vaak niet up-to-date zijn van de schoolwebsites is de meest gehoorde kritiek van ouders over communicatie via schoolwebsites. In dit opzicht zou een digitaal communicatieportaal binnen de schoolwebsite een grote vooruitgang kunnen beteken.

Er valt uiteraard veel meer te zeggen over ouderbetrokkenheid en communicatie maar dit zou ons te ver leiden voor deze blog.

Uit een onderzoek uitgevoerd in 2010-2012 door KHLim, in samenwerking met enkele Europese universiteiten en hogescholen, kwam naar voor dat twee op drie ouders meer digitaal contact wensen met de school van hun kinderen. Vooral jongere ouders blijken hier behoefte aan te hebben. De voorkeur gaat hierbij uit naar email en contact via een digitale leeromgeving. Sociale netwerksites zoals bijvoorbeeld facebook worden eerder gezien als iets voor de vrije tijd.

Iedere school die overweegt om meer te communiceren via een digitale tool, zou dus eerst best nagaan welke soort informatie ze zouden willen overbrengen aan wie en hoeveel interactie ze tot stand willen brengen, zoals ook aan bod komt in het artikel van Menno Van Hasselt op wij-leren.nl. Verder is het voor scholen belangrijk om goed na te gaan welke investering dit zou vragen van zowel de school, het personeel als de ouders. De tool moet een meerwaarde kunnen bieden voor zowel de school als de ouders. Een belangrijke voorwaarde dit ook in dit artikel wordt aangehaald is dat er goede en duidelijke afspraken moeten zijn over het gebruik van een welbepaald digitaal middel en dat ouders en leerkrachten die niet zo vaardig zijn met ICT voldoende ondersteuning moeten kunnen krijgen.

Wat zijn nu de voornaamste voordelen aan digitale communicatie tussen ouders en de school?
-        Digitale communicatietools kunnen de bestaande communicatie versterken en ouderbetrokkenheid verhogen. Ze mogen echter geen vervanger zijn voor persoonlijk contact!
-        Berichten kunnen vaak sneller overgebracht worden.
-        Boodschappen kunnen niet verloren gaan.
-        Ze kunnen meer inzicht geven in wat er bij ouders, kinderen en op school leeft.
-        Voor gescheiden ouders die geen goede relatie hebben kan het een goed middel zijn om beide ouders alle nodige informatie over te bezorgen.
-        Ze zijn efficiënt voor ‘massacommunicatie’.

Waar schuilen de gevaren of wat zijn belangrijkste minpunten?
-        Digitale communicatiemiddelen zoals ouderportaals (zie voorbeeld MijnSchool) bieden misschien veel mogelijkheden maar zijn meestal betalend en betekenen dus een investering  voor de school.
-        Het vraagt een inspanning van de school om alle digitale informatie up-to-date te houden.
-        Het belangrijkste risico zie ik voor scholen in een grootstedelijke en/of multiculturele omgeving, waar er vaak grote groepen ouders niet of moeilijk bereikbaar zijn omwille van taalbarrières, geen toegang tot computer, tablet of smartphone of die onvoldoende ICT-vaardigheden hebben om via digitale weg vlot te communiceren.


Conclusie
Digitale en persoonlijke communicatie tussen ouders en scholen kunnen elkaar aanvullen en de communicatie en ouderbetrokkenheid versterken. Een voorwaarde is wel dat beide naast elkaar blijven bestaan om zoveel mogelijk ouders te kunnen bereiken. Persoonlijk contact met de school blijft voor de meeste ouders een absolute vereiste.
Ook moet de school extra inspanningen leveren om de moeilijkst bereikbare groep ouders te blijven bereiken en informeren. Vaak gaat dat om de zwakste groep, die er het meeste belang bij heeft om betrokken te worden bij de school.

Indien de school kiest voor een ouderportaal is het belangrijk dat deze afgestemd is op de noden en wensen van de school en de ouders om een echte meerwaarde te kunnen bieden.


Referenties

Computable.nl – “Betrokken ouders via portaal MijnSchool”, Annemiek Sprado, 02/02/2015 http://www.computable.nl/artikel/computable_awards/5232436/1853296/betrokken-ouders-via-ouderportaal-mijnschool.html - geraadpleegd op 30/03/2015

Mijnschool.nl – http://www.mijnschool.nl/index.html - geraadpleegd op 30/03/2015


Wij-Leren.nl – “Digitale oudercommunicatie – welk instrument gebruik ik”, Menno van Hasselt, 07/05/2014
http://wij-leren.nl/digitale-oudercommunicatie.php - geraadpleegd op 30/03/2015

Go-ouders.be – “Standpunt digitaliseren in het ouderwijs”
http://www.go-ouders.be/standpunt-digitalisering-het-onderwijs - geraadpleegd op 30/03/2015

Epos-vlaanderen.be – “Digitaliseren kan communicatie tussen ouders en scholen/voorzieningen verhogen”, Gerard Gielen, Nieuwsbrief 05/2012
http://www.epos-vlaanderen.be/?CategoryID=544&ArticleID=1021 - geraadpleegd op 30/03/2015

Khlim.be – “Twee op drie ouders wensen meer digitaal contact met de school. Onderzoeksrapport SAW.”, Gerard Gielen, 27/02/2012
http://www.khlim.be/nieuws/twee-op-drie-ouders-wensen-meer-digitaal-contact-met-de-school-onderzoeksrapport-dept-saw - geraadpleegd op 30/03/2015

Ecom.4s2p.mixxt.com – Wiki, Gerard Gielen, 11/05/2012
http://ecom4s2p.mixxt.com/networks/wiki/index  - geraadpleegd op 30/03/2015

“Exploratief onderzoek naar de inhoud en kwaliteit van schoolwebsites in het Vlaamse lager onderwijs.”, Liesa Behiels, UGent, 2013
http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/062/982/RUG01-002062982_2013_0001_AC.pdf - geraadpleegd op 30/03/2015


Geen opmerkingen:

Een reactie posten