zondag 15 maart 2015

ClassDojo: de app van de toekomst voor klasmanagement?

Samenvatting

Op 15 januari 2015 lanceerde ClassDojo een belangrijke update voor hun gelijknamige app. Het basisprincipe van deze app stelt leerkrachten in staat om een virtuele klas aan te maken waarbij de leerlingen worden voorgesteld door avatars. Vervolgens maakt de leerkracht een lijst aan van gedragskenmerken waarop de leerlingen beoordeeld kunnen worden. Beoordelen is mogelijk door de avatars aan te klikken en een punt te geven (bvb. voor goed samenwerken, creativiteit, …) of een punt af te trekken (bvb. voor geen respect te hebben, te laat op school, …) op een specifiek gedragskenmerk. Hoewel de invulling hiervan volledig vrij en door de leerkracht zelf te kiezen is, is het voornaamste doel van de app om positieve feedback te geven aan leerlingen en om zo belangrijke gedragskenmerken en vaardigheden te ontplooien.
   
Oorspronkelijk bestond ClassDojo uit 2 verschillende apps. Via een eerste app kon de leerkracht zijn virtuele klas aanmaken en 'beheren', terwijl een tweede app de mogelijkheid voorzag om met de ouders van de leerlingen te communiceren over hun vooruitgang. De recente update heeft het beste van de twee apps in één en dezelfde app gegoten én nieuwe functies laten leerkrachten toe om veel intenser met ouders te communiceren. De belangrijkste updates van ClassDojo zijn:
  • Realiseren van een driehoeksstructuur tussen leerkracht, leerling en ouders in één app.
  • Uitgebreidere communicatiemogelijkheden tussen leerkrachten en ouders.
  • Verbeterde gebruiksvriendelijkheid voor zowel leerkrachten als ouders.

Met deze nieuwe all-in-one app streeft ClassDojo via de driehoeksstructuur dus naar sterkere relaties tussen de drie partijen, een gebruiksvriendelijkere opvolging van de leerlingen met meer toepassingen en wil het zorgen voor meer betrokkenheid van de ouders bij het (school)leven van hun kinderen. Ondertussen wordt de app wereldwijd al door zo'n 3 miljoen leerkrachten gebruikt, maar is het gebruik ervan vooral in de Verenigde Staten heel erg ingeburgerd. Daar zou de helft van alle scholen de app al in gebruik hebben. In Europa wordt ClassDojo veel minder gebruikt, hoewel een inhaalbeweging ingezet lijkt, vooral dan in het Verenigd Koninkrijk. ClassDojo zou wel eens dé leraarshulpbron van 2015 kunnen worden. De vraag is echter of ClassDojo hier een toekomst heeft en of het pedagogisch gezien wel een meerwaarde biedt ...  

Reflectie

Hoewel ClassDojo al door meer dan 35 miljoen leerlingen gebruikt wordt en het dé hype van 2015 lijkt te worden, klinkt er ook steeds meer kritiek. Ik zet even de voordelen en nadelen van ClassDojo op een rijtje.

Voordelen
  • Ouders krijgen de mogelijkheid om het gedrag van hun kinderen en vooral ook hun vooruitgang beter te kunnen opvolgen. Ze kunnen in real-time volgen hoe hun kind zich gedraagt in de klas en moeten dus niet meer wachten op het eerstvolgende oudercontact om op de hoogte gebracht te worden. Daarnaast bestaat er de mogelijkheid om kort via sms of mail met de leerkracht te communiceren wanneer iets fout loopt en hierdoor kan er veel korter op de bal gespeeld worden.
  • Leerlingen weten heel goed welk gedrag als positief beschouwd wordt en welk als storend, en kunnen via ClassDojo gemakkelijker hun sterktes ontdekken alsook werken aan hun verbeterpunten.
  • Met deze app kan er steeds onmiddellijk feedback gegeven worden aan leerlingen waardoor ze ogenblikkelijk hun goed gedrag kunnen verder zetten en weten dat het geapprecieerd wordt of anderzijds hun slecht gedrag kunnen bijsturen, zonder dat de leerkracht heel de tijd opmerkingen moet geven.
  • Het systeem is zeer flexibel, elke leerkracht kan zelf beslissen welke gedragskenmerken hij/zij belangrijk vindt. Wanneer bepaalde criteria niet van toepassing zijn op de klas, kunnen die gewoon uit het systeem gelaten worden.
  • ClassDojo creëert enorm veel vrijheid doordat de leerkracht niet gebonden is aan een computer om gegevens in te geven, maar dit gewoon vanop eender welke plek in de klas kan doen via een smartphone of digitaal bord. Hierdoor kan de leerkacht meer aanwezig zijn tussen de leerlingen wanneer ze bijvoorbeeld aan een taak werken.
  • Aan het eind van elke week is het mogelijk om de statistieken van de week up te loaden in een spreadsheet om zo de vooruitgang van de leerlingen overzichtelijk bij te houden.
  • De tool kan ook gebruikt worden om afwezigheden bij te houden.
  • Het is gratis.

Nadelen
  • De vraag kan gesteld worden in welke mate gedragskenmerken objectief beoordeeld kunnen worden.
  • De leerkracht kan ervoor kiezen om de scores van de leerlingen te projecteren in de klas/op het digitaal bord zodat elke leerling weet waar hij of zij staat, maar op die manier weten de leerlingen ook van elkaar wie ‘de beste’ en ‘de slechtste’ leerling van het moment is. De vraag is of dit echt zo motiverend is voor die ene leerling die op de laatste plek staat en de kloof met z’n klasgenootjes misschien alleen maar groter ziet worden. Dit kan ervoor zorgen dat ‘slechte’ leerlingen buitengesloten worden van de klasgroep en steeds weer opnieuw vernederd worden. De kans bestaat dat deze 'slechte' leerlingen helemaal niet meer graag in de klas zullen zitten en misschien nog meer ongewenst gedrag zullen vertonen.
  • Een grootschalige meta-analyse van Deci et al. (1999) heeft aangetoond dat beloningen die gericht zijn op het aanmoedigen van het maken van een taak, het afwerken van een taak of beloningen gericht op de geleverde prestatie een negatief effect hebben op de intrinsieke motivatie van leerlingen. ClassDojo richt zich volledig op dit soort beloningen waardoor het gevaar ontstaat dat het de intrinsieke motivatie van leerlingen zal doen afnemen. Een leerling heeft intrinsieke motivatie voor een bepaalde taak of onderwerp wanneer deze leerling zal werken aan deze taak uit eigen nieuwsgierigheid en interesse. Deze vorm van motivatie wordt gezien als meest leerbevorderende motivatie en zou dus zoveel mogelijk aangewakkerd moeten worden bij leerlingen (Vansteenkiste et al., 2009).
  • Er rijzen ook vragen op in verband met de privacy, want alle gegevens van de leerlingen worden bijgehouden en er wordt geen rechtstreekse toestemming gevraagd aan ouders. Theoretisch gezien moeten leerkrachten die zich aanmelden bij ClassDojo wel garanderen dat ze de toestemming van hun school hebben en dus ook van de ouders om met de app te mogen starten, maar de vraag is in welke mate dit in praktijk gebeurt. Stel dat je als enige ouder niet wil dat deze app gebruikt wordt in de klas, zal hier dan rekening mee gehouden worden en hoe? 

Besluit

Zelf sta ik toch nogal sceptisch tegenover het gebruik van ClassDojo. Vooral omdat ik het gevoel heb dat dit systeem goed zal werken voor een bepaald soort leerling. Ik denk dan aan de leerling die meestal al goed in orde is en meewerkt. Leerlingen die het al wat moeilijker hebben zullen, in mijn ogen, eerder een negatief effect ondervinden van deze app. We mogen ook niet vergeten dat heel veel gedrag dat leerlingen stellen, beïnvloed wordt door hun achtergrond. Het zijn dus vaak de kansarme kinderen die “nooit” in orde zijn met hun huiswerk. Het zullen die kinderen zijn die meestal wel moeite doen om hun huiswerk te maken, maar door omstandigheden hier toch niet in slagen, die het slachtoffer zullen worden van dit systeem. Via ClassDojo worden ze alleen maar verder in een hokje geduwd. De leerlingen die van thuis uit goed ondersteund worden zullen nog meer kunnen groeien en hun potentieel benutten. Daarom vraag ik me af of ClassDojo deze ongelijkheid, die al ontstaat vanaf de kleuterklas, niet alleen nog meer in de verf zet. Ik hoop dan ook dat de grote hype hier in Europa uit blijft en dat leerkrachten op zoek gaan naar andere manieren, al dan niet geholpen door technologie, om hun klasmanagement te blijven verbeteren.

Referenties


1 opmerking:

  1. Dag Fran,

    Jouw blogbericht over Class Dojo was zeer interpellerend. De gebruikscijfers van deze app zijn zelfs naar Amerikaanse normen indrukwekkend voor een app die pas in 2011 op de markt werd gebracht. Ik kan mij niet voorstellen dat zovele leerkrachten/scholen geen inzicht zouden hebben in de negatieve apsecten van een dergelijke app. De negatieve en positieve aspecten worden in jouw blog en de aangegeven referenties goed toegelicht.

    Persoonlijk vind ik het wel goed dat een tool zoveel succes heeft en de nodige aandacht krijgt. Het geeft meteen de gelegenheid om enkele 'good practices' op te lijsten die dan in aanmerking kunnen worden genomen bij het ontwikkelen en gebruiken van andere gelijkaardige tools (zie noot 1). Zo las ik dat bepaalde leraren het enkel gebruiken voor het geven van positieve feedback, of het vooral handig vinden om aanwezigheidslijsten te noteren.

    Wat mij echter wel ontzettend stoorde in de update van ClassDojo van Januari 2015 was de meer intense communicatie met de ouders en vooral de mogelijkheid die wordt gecreëerd voor ouders om 'real time' te volgen hoe hun kind zich gedraagt in de klas. Dit leek me een zorgwekkende 'big brother' ontwikkeling, waarbij de ouder het kind geen moment loslaat en constant een inzicht en mening kan hebben over het kind, ook als het kind op school is.

    Na verdere opzoekingen stel ik echter vast dat de pedagogische wereld unaniem akkoord is dat er meer 'ouderbetrokkenheid' en 'ouderparticipatie' zou moeten zijn (zien noot 2). Op deze tendens wordt dus door de nieuwe ClassDojo ingespeeld.

    De blogs van onze medestudenten Cindy Van Raemdonck en Elke Verheyen behandelen ook het aspect van 'ouderbetrokkenheid' en 'ouderparticipatie' via ICT, waarbij twee verschillende tools in het daglicht worden gezet, nl de afspraakplanner van Smartschool en de op maat gemaakte ouderportaal MijnShool in Groningen.

    In vergelijking met ClassDojo zijn deze tools veel beperkter in hun communicatie naar en met de ouders. Het aspect van 'real time' en de mogelijke onmiddellijke opvolging (controle?) van de ouder op het kind wordt enkel aangeboden door de vernieuwde ClassDojo. Naar mijn mening komen we hier aan de grenzen van ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie.

    Door een dergelijke 'real time betrokkenheid vanop afstand' aan te bieden, komt men een stapje dichter bij het gebruik van webcams in de klas waarop de ouders toegang zouden hebben om hun kroost te volgen. Webcams in scholen met toegang aan ouders, blijkt enkele jaren geleden voor veel opschudding te hebben gezorgd waarbij tot de conclusie is gekomen dat dit toch niet gewenst is, hoewel het niet algemeen wordt uitgesloten.

    Graag had ik een studie gevonden die de nadelen van een 'overbetrokkenheid' van de ouders op school voor de ontwikkeling van het kind in het daglicht zet en de noodzaak voor het kind om 'aparte' leefwerelden te kunnen uitbouwen. Spijtig genoeg heb ik over dergelijke 'overbetrokkenheid' niets gevonden, integendeel.

    Misschien zal de nieuwe ontwikkeling voor meer ouderbetrokkenheid van ClassDojo een grotere bewustwording doen ontstaan over het juiste evenwicht en dialoog die moet worden gevonden ouders en school.

    noot 1 : http://cyberprofs.forumactif.org/memberlist
    http://rigolett.eklablog.com/apres-une-periode-d-essai-bilan-a106501934
    http://gettingsmart.com/2014/08/parents-review-classdojo/

    noot 2 : http://www.stat.gouv.qc.ca/statistiques/education/prescolaire-primaire/collaboration-parent-ecole.pdf
    http://www.ond.vlaanderen.be/dbo/nl/projecten/OMIG/ouderbetrokkenheid.pdf 

    http://www.ouderbetrokkenheid.be/sites/default/files/pdf/Participatiehuis%20en%20Ouderbetrokkenheid%20als%20basis.pdf
    h
    http://www.scriptiebank.be/scriptie/de-attitude-van-scholen-ten-aanzien-van-ouderbetrokkenheid-en-ouder-school-partnerschap-een

    BeantwoordenVerwijderen