Tegenwoordig lees je steeds meer over een nieuwe methode van
e-learning, namelijk MOOCs (Massive Open Online Courses). Verschillende
experts, zoals Roland Legrand en George Van der Perre hebben het dan over de mogelijkheden
van MOOCs en de uitdaging om deze nieuwe, nog te perfectioneren, leermethode te
gaan implementeren in ons soms wat vastgeroeste onderwijssysteem.
Maar is deze nieuwe online leermethode inderdaad een ‘krachtig instrument voor levenslang leren’
zoals nu wordt beweerd? Gaan mensen en organisaties er gebruik van maken? Zijn
er economische voor- en/of nadelen aan verbonden? Kan het een positieve invloed hebben op het
milieu? Zullen deze MOOCs in de misschien niet zo verre toekomst het klassieke ‘face-to-face’-onderwijs
van het podium duwen of kunnen ze samengaan, hand in hand? Als men deze vragen
niet kan beantwoorden kan men MOOCs ook niet op een oordeelkundige manier
implementeren. Eén ding is alvast zeker:
als MOOCs hun weg gaan vinden naar het brede publiek en meer bekendheid zullen verwerven
dan zal het toekomstig onderwijs er heel anders gaan uitzien.
Breek uit dat isolement
Belangrijk in het verhaal is dat MOOCs Massive Open Online Courses zijn, m.a.w. ze zijn gratis en bijgevolg
toegankelijk voor iedereen. Wat hun anders maakt dan de bestaande online leermodellen
is dat de lessen vaak interactief zijn en dat de student wordt aangemoedigd om
actief met de leerstof bezig te zijn via discussiefora, toetsen, online
vergaderingen, video’s, blogplatformen, … Voor de ‘sociale media - student’ van
vandaag is dit laagdrempeliger dan wanneer je in een vol auditorium het woord
moet nemen wanneer je de leerstof wil bespreken. Maar toch moeten we ons ook afvragen of een
student wel de zelfdiscipline zal kunnen opbrengen om thuis actief online te gaan
leren.
In het artikel ‘‘Blended learning’
houdt ons onderwijs relevant‘ benadrukken experts dat het wel belangrijk is
om een studiegroep te hebben wanneer je een MOOC volgt, omdat zo een groep
motiverend werkt en iedereen verplicht om mee te blijven leren. Bovendien
verlies je zo niet het sociale gebeuren van samen te studeren. Uit onderzoek is
namelijk gebleken dat online leren zonder
tijdschema, afspraken of discipline meestal de mist in gaat en cijfers tonen
ook aan dat er bij MOOCs gemiddeld slechts 10 tot 15 procent studenten slagen.
Leren we echt?
Volgens Professor Pierre Dillenbourg, MOOC-pionier in Europa, zijn de
lage slaagcijfers geen probleem. Hij is van mening dat de studenten die een
MOOC niet afmaken wel de voor zichzelf relevante informatie er hebben
uitgehaald en dus daarom niet verder doen. Maar is dit echt zo? Of is er gewoon
nog een grote ‘drop out’-graad doordat er nog te weinig ondersteuning is in het
huidige MOOC-model en doordat de MOOCs toch nog steeds redelijk ‘schools’
opgebouwd zijn?
In tegenstelling tot Professor Dillenbourg baart het lage slagingspercentage
me wel zorgen en ben ik er niet van overtuigd dat studenten stoppen omdat ze
alle info hebben verzameld die ze nodig hebben. Integendeel, volgens mij
stoppen ze omdat ze met de leerstof nog niet voldoende meteen aan de slag
kunnen. Er is nog onvoldoende een uitdaging. MOOCs moeten nog actiever
toegepast worden zodat die studenten in een later stadium in het leerproces de
verzamelde info kunnen gaan toepassen om zo ‘drop-outs’ te verminderen.
Roland Legrand droomt ervan dat MOOC-studenten in de toekomst door een
team van experts begeleid zullen worden in hun leerproces en dat er zal afgestapt
worden van het model waarbij één ‘alwetende’ professor een vaste online cursus
aanbied. De mogelijkheden zijn er alleszins en het team van experts kan gebruik
maken van het web en de vele Online Open Source programma’s om de MOOCs mee te
ondersteunen.
We kunnen dus evolueren naar een mengvorm waarbij de leerkrachten of
professoren verwijzen naar nuttige MOOCs, waarbij die nog steeds gecombineerd
worden met korte hoorcolleges om duiding te geven, groepsessies om het geleerde
te bespreken, en begeleiding door verschillende experts.
Reflectie
Dat de MOOCs een nieuwe leermethode bieden staat buiten kijf, maar of
ze in hun huidige vorm echt goed toepasbaar zijn in het onderwijs is nog de
vraag. Universiteiten beginnen ze steeds meer aan te bieden, wat uiteraard een positieve
evolutie is. Maar het invoeren om het in te voeren is natuurlijk niet de juiste
optie. Men moet beter nagaan op welke manier MOOCs de onderwijsdoelen kunnen
helpen realiseren op de meest efficiënte manier.
Bronnen
- Van der Perre, G., Willems J., Vandewalle, J., Gelders, L. (2014). 'Blended learning' houdt ons onderwijs relevant. De Tijd, 15 juli, 2014. Geraadpleegd op http://www.tijd.be/opinie/analyse/Blended_learning_houdt_ons_onderwijs_relevant.9523360-2336.art?highlight=onderwijs
- Legrand, R. (2014). Onderwijsrevolutie. De Tijd. 26 augustus, 2014. Geraadpleegd op http://www.tijd.be/dossier/hashtagcolumn/Onderwijsrevolutie.9537488-2921.art?highlight=onderwijs
- Dillenbourg, P. (2014). Op nascholing vanuit je zetel. Klasse voor leraren online. 25 februari, 2014. Geraadpleegd op http://www.klasse.be/leraren/44052/op-nascholing-vanuit-je-zetel/