Vraag het aan de
expert
Het meest vanzelfsprekende argument om de komende generatie
op te voeden met computertaal is het digitale karakter van onze tijd: computers
(van elke aard) spelen onbetwistbaar een zeer belangrijke rol in ons leven.
Daarom moet de jeugd leren communiceren met de technologie, en dat kunnen ze
met programmeertalen. Volgens de voorstanders van het idee, die programmeren willen onderrichten,
bevordert de vaardigheid ook het probleemoplossend denken. Dit probleemoplossend
aspect draagt ook weer bij tot de ‘brede toepassing’ van het coderen.
Andere IT-experten staan iets sceptischer tegenover het
voorstel: het probleemoplossend denken is volgens hen eerder een verlengstuk
van de wiskunde die nu al onderricht wordt in scholen. Bovendien zijn meer
competenties dan programmeren breed inzetbaar. Zelfs binnen de IT-wereld zijn
professionals het er dus niet over eens of programmeren al dan niet een plaats
verdient op de schoolbanken.
De meeste IT-deskundigen zouden wel verandering willen zien
bij de invulling van de lesuren ICT: kinderen zouden zich van kindsbeen af
moeten leren behelpen met computers. Zo leren de kinderen zelf al hoe ze op het
internet kunnen surfen en zo ontdekken ze ook welke mogelijkheden de computer hen
allemaal te bieden heeft. Verder moet er op school meer gezien worden dan enkel
Microsoft Office; de maatschappelijke kwesties rond technologie verdienen ook
aandacht. Denk maar aan onderwerpen zoals piraterij, privacy op het internet,
of het effect van de sociale media.
Denken helpt
Om erachter te komen of het een slim idee is om het
standaardcurriculum te verrijken met lessen programmeren bekijken we de gegeven
argumenten uit het artikel van De Tijd best eens met een kritisch oog.
Het argument ‘probleemoplossend denken is breed inzetbaar’
wankelt al als we denken aan de vraagstukken die scholieren moeten oplossen bij
de lessen wiskunde. Het zou immers inderdaad maar een verlengstuk zijn van die
oefeningen: de hele opzet van vraagstukken is om leerlingen te verplichten om probleemoplossend
te denken. Als dat al breed inzetbaar is, zijn politieke debatten over actuele
problemen dat dan niet? Of het leren invullen van je belastingsbrief? Of een
domicilie aanvragen? Kleermaken? Al deze vaardigheden lijken mij zeer breed
inzetbaar en een meerwaarde, maar ik beheerste er geen enkele van toen ik puberaal
ostentatief mijn boekentas onder de trap wierp na mijn laatste examen.
De stelling dat technologie een steeds grotere rol speelt in
onze samenleving is even waarachtig als hij cliché is. Het belang van het
coderen omwille van die rol wordt ook in het volgende filmpje van Code.org in
de kijker gezet:
Weinig van de mensen die geïnterviewd werden in dit filmpje
hebben in de middelbare school leren programmeren. Ze zullen er vast mee in contact
gekomen zijn, maar dan ging het niet om verplichte stof. Toch onderstrepen de
sprekers het belang van het coderen in de toekomst. Ook Wisniewski (2012)
beaamt dit: coderen wordt steeds belangrijker, en dat zeker niet enkel in de
IT-sector. Maar hoe past dit in een schoolcontext?
The internet is here for you to use
De blik van Wisniewski is iets genuanceerder dan die van Code.org:
het internet biedt een hele hoop handige, gemakkelijke, en zelfs plezierige
bronnen aan om te leren programmeren. Websites zoals Scratch leren de jongsten
al programmeren aan de hand van animaties en een zeer vergeeflijke programmeertaal.
De bekendste website om te leren programmeren is wellicht www.codeacademy.com: iedereen is er welkom
om te leren programmeren. Code Acadamy biedt niet enkel de
meeste programmeertalen aan, maar evalueert ook de studenten, houdt hun punten
bij, en beloont een afgeronde cursus met een (digitaal) certificaat. De
mogelijkheden om jezelf te leren programmeren zijn tegenwoordig eindeloos en ze
weten elke doelgroep aan te spreken: van vijfjarige beginners tot IT-veteranen. Volgens
Wisniewski (2012) is het geen must om
te leren programmeren, maar het blijft een handige vaardigheid die iedereen kosteloos kan leren op het internet.
Leven en laten
coderen
Naast het debat rond welke taal (er zijn er een hele hoop) zou
aangeleerd worden aan scholieren, is er ook nog de vraag hoe diep moet ingegaan
worden op het programmeren en welke WYSISWYG-systemen (zoals
Blogger) we de tieners nog aanleren. Het is natuurlijk ook belangrijk dat de
scholieren leren omgaan met bestaande, liefst open-source programma’s. Ze
moeten de computer vooral ook kunnen gebruiken, en ze moeten simpele problemen
kunnen oplossen. Hoe proppen we al deze stof dan in het lessenpakket?
Volgens mij ligt het antwoord vooral bij sensibilisering: wijs leerlingen op het bestaan van alle mogelijkheden die het internet aanbiedt
om te leren programmeren, al dan niet gepaard met een introductie tot een
simpele taal als HTML om de passie van de would-be-programmeur aan te wakkeren.
De kunst van het coderen is zeer zeker een meerwaarde, maar dat geldt voor veel
vaardigheden: van metselen tot componeren. Is het doel van een brede opleiding niet
een brede vorming van de leerling? Als scholieren op de hoogte zijn van alle
leermogelijkheden kunnen ze zelf bepalen welke competenties ze verwerven naast
hun verplicht curriculum. Het verplicht pakket van ICT zou echter inderdaad
breder mogen: denk aan de maatschappelijke debatten rond technologie en het
gebruik van open-source software. Toch blijft het belangrijk dat scholieren een
computer kunnen gebruiken in een functionele context (tekstverwerkers, Windows,
simpele problemen oplossen).
Het arsenaal aan autodidactische hulpmiddelen die op het
internet staan is verbazingwekkend, en dat zeker niet enkel voor de IT-sector;
denk ook aan taalsites zoals Duolingo. Het is aan ons, leerkrachten, om
leerlingen kennis te laten maken met de mogelijkheden die onze maatschappij en
dus ook onze technologie, hen toereikt. Laat leerlingen zelf kiezen welke
extra-curriculaire competenties ze uitbouwen. Het internet is op school
beschikbaar, laat leerlingen het gebruiken. En voor zij die écht willen
programmeren zijn er al studierichtingen ingericht.
Referenties
Code.org.
(2013). What Schools Don’t Teach. [Videobestand] Geraarpleegd op
http://www.youtube.com/watch?v=nKIu9yen5nc
De Preter, W. (2014). Verdeelde reacties op oproep kinderen
te leren programmeren. De Tijd, 11 januari, 2014, p. 6. © 2014
Mediafin
Knap geschreven artikel.
BeantwoordenVerwijderenHelaas kan in het artikel van Wisniewski niet inkijken. De url die in de lijst referenties staat leidt naar een authenticatie venster en ik heb geen account voor die website.
Kan men de inhoud van het artikel ergens elders terugvinden?