Hoe massaal wordt het onderwijs online? MOOCs nader bekeken

Link

Samenvatting

De opmars van Massive Open Online Courses (MOOCs) valt niet meer te negeren. Een MOOC is een open (gratis) college, dat online massaal gevolgd kan worden. De colleges zouden ongeacht de opleiding door iedereen gevolgd kunnen worden, waarbij het niet steeds noodzakelijk is om ook een diepgaande studie te beginnen. De filmpjes worden door de onderwijsinstelling soms zelfs gewoon op YouTube geplaatst, waarbij potentiële studenten wereldwijd niet hoeven te betalen voor de kennisoverdracht. Volgens de auteur van het artikel zijn er heel wat voordelen voor de studenten aan verbonden: de cursus is gratis, vrijblijvend en toegankelijk op meerdere locaties.

Veel universiteiten zetten tegenwoordig colleges dan ook (met succes) steeds meer online, zo trok Stanford 160.000 deelnemers voor haar cursus in Artificial Intelligence. MOOCs zijn zich (onder andere) in Nederland nog verder aan het ontwikkelen en blijven aan populariteit winnen, dit wordt in het artikel dan ook sterk benadrukt.

Niet alleen het flexibele karakter van deze cursussen, maar ook de internationale uitstraling van de universiteiten draagt bij aan de stijgende populariteit van MOOCs. Een MOOC heeft dus kennelijk een belangrijke marketing waarde voor de onderwijsinstellingen, dat bewijzen de vele sporen die ze nalaten op sociale media.

Reflectie

Een goede opinie vormen over de opmars van de MOOCs is onmogelijk zonder eerst even op te frissen wat deze juist inhouden. Dit filmpje op YouTube geeft alvast heel wat voordelen weer van deze online colleges. Zoals in de lessen onderwijstechnologie aan de Vrije Universiteit Brussel aangehaald werd, heerst er een soort hysterie rond de opmars van de MOOCs. Sommigen zien deze online cursussen zelfs als dé toekomst van het hoger onderwijs. Toch is het voorlopig eerder voorbarig om deze stelling te bevestigen, de MOOCs zijn zich immers nog volop aan het ontwikkelen en hebben daarbij ook af te rekenen met enkele (belangrijke) beperkingen [1]. Een eerste beperking is de waarde van de certificaten die je met veel van deze MOOCs kan behalen, meestal zijn er hier (nog) geen credits aan verbonden van de onderwijsinstelling [1, 2 en 3]. Verder bemoeilijkt het verliezen van de aula de interactie tussen studenten en lesgevers op dergelijk grote schaal [1], terwijl dit vaak als een essentieel onderdeel van het onderwijsproces beschouwd wordt. Ook wordt het (zeer) vrijblijvende karakter daarbij vaak als positief onthaald, maar ondertussen bleek al dat deze vrijblijvendheid voor een uitval zorgt van meer dan 90% [1, 2].

Een vaak aangehaald voordeel van de MOOCs is de toegankelijkheid van over de hele wereld, waardoor onderwijs meer mensen zou kunnen bereiken [1, 2 en 3]. Een zeer sterk voordeel op het eerste zicht, al dient deze stelling toch genuanceerd te worden. Onderzoek wees uit dat 80% van de MOOC gebruikers al een hoger diploma bezit [3, 5]. Daarbij aansluitend is het wereldwijd vooral de economische elite die dergelijke cursussen kan volgen, onder andere omdat er toegang dient te zijn tot computers met een snelle internetverbinding [3, 5].

Een andere belangrijke bemerking is het prestige gehalte van deze cursussen. Zoals in het artikel benadrukt wordt hebben universiteiten heel wat marketingwaarde te winnen dankzij de MOOCs. Sociale media zorgen ervoor dat bepaalde cursussen een eigen leven gaan leiden, waardoor sommige onderwijsinstellingen enorm veel winnen aan publiciteit. Tot op de dag van vandaag zijn het dan ook vooral de meest prestigieuze universiteiten die MOOCs integreren in hun onderwijsprogramma [6]. Zo werd bijvoorbeeld edX, één van de grootste MOOC platformen wereldwijd, opgericht door de Massachusetts Institute of Technology (MIT) en Harvard University (www.edx.org), twee zeer omvangrijke en hoog aangeschreven onderwijsinstellingen. Daartegenover zouden universiteiten in ontwikkelingslanden - die het met heel wat minder middelen moeten stellen - op deze manier druk van studenten kunnen ondervinden, die geneigd zijn om eerder MOOCs te gaan volgen in plaats van de traditionele lessen [6].

Hierbij aansluitend kan men zich afvragen of de MOOCs wel degelijk handelen vanuit het engagement om kennis toegankelijk te maken wereldwijd? Eenzelfde cursus wordt momenteel vanuit de meest elitaire universiteiten over de hele wereld verspreid, ongeacht de cultuur [8]. Als eenzelfde cursus door eenzelfde lesgever aan gigantisch veel studenten gegeven wordt, kan een kleurrijke vergelijking gemaakt worden met een McDonalds, die overal ter wereld soortgelijke Big Macs exporteert [8]. De vraag kan gesteld worden op welke manier de versterking van universitaire ivoren torens nog in het belang van het onderwijs blijft [8]. Waardevolle culturele identiteit en interculturele interactie dreigen hiermee immers verloren te gaan.

Los van deze beperkingen staat het vast dat de MOOCs een opmerkelijk fenomeen zijn met een enorm potentieel in het onderwijs. The New York Times riep 2012 al uit als "Het Jaar van de MOOC" [4]. Nagenoeg onbeperkt, gratis en wereldwijd toegankelijk onderwijs van hoge kwaliteit geven absoluut prachtige opportuniteiten in de toekomst. Toch zijn er nog heel wat uitdagingen op onderwijskundig vlak: accreditatie, interactie tussen studenten en professoren en uitval van studenten zijn maar enkele beperkingen waarmee MOOCs momenteel nog worstelen. Ook oneerlijke 'concurrentie' met prestigieuze universiteiten en eenmaking van de leerstof roepen vraagtekens op. Toch blijven deze MOOCs de moeite waard, maar valt het nog af te wachten wat de toekomst voor deze online cursussen zal brengen.

Bronnen

1. Peterson, D. (2013). The Pros and Cons of MOOCS. Geraadpleegd op 17 april 2014, via  http://adulted.about.com/od/Adult-Education-in-the-U.S./a/The-Pros-And-Cons-Of-Moocs.htm
2. Yang, D., Sinha, T., Adamson, D. & Peinstein Rose, C. (2013). "Turn on, Tune in, Drop out": Anticipating student dropouts in Massive Open Online Courses. Geraadpleegd op 16 april 2014, via http://lytics.stanford.edu/datadriveneducation/papers/yangetal.pdf
3. Adams, S. (2013). Are MOOCs Really A Failure? Forbes. Geraadpleegd op 16 april 2014, via http://www.forbes.com/sites/susanadams/2013/12/11/are-moocs-really-a-failure
4. Pappano, L. (2014). The Year of the MOOC. The New York Times. Geraadpleegd op 17 april 2014, via http://edinaschools.org/cms/lib07/MN01909547/Centricity/Domain/272/The%20Year%20of%20the%20MOOC%20NY%20Times.pdf
5. Emanuel, J. E., Christensen, G., Steinmetz, A., Alcorn, B., Bennett, A., Woods, D. (2013). Online education: MOOCs taken by educated few. Nature 503, 342. Geraadpleegd op 17 april 2014, via http://www.nature.com/nature/journal/v503/n7476/full/503342a.html
6. Savenije, D. (2012). 8 questions MOOCs face in 2013. Geraadpleegd op 17 april 2014, via http://www.educationdive.com/news/8-questions-moocs-face-in-2013/75870/
7. Lane, J. & Kinser, K. (2012). MOOC's and the McDonaldization of Global Higher Education. Geraadpleegd op 18 april 2014, via http://chronicle.com/blogs/worldwise/moocs-mass-education-and-the-mcdonaldization-of-higher-education/30536
8. Linden, V. D. P. (2013). Hoe masaal wordt het onderwijs online? MOOCs nader bekeken. Geraadpleegd op 15 april 2014, via http://innovatie.kennisnet.nl/hoe-massaal-wordt-het-onderwijs-online-moocs-nader-bekeken/