Een iPadschool: vooruitgang op technologisch en onderwijsvlak?

"Is een iPadschool wat kinderen echt nodig hebben?" Zo luidt de titel van het opiniestuk op de website dewereldmorgen.be, dat ik heb gekozen voor mijn bijdrage aan deze blog. Het werd geschreven door Gabrielle Jurriaans.

Op korte tijd zijn iPads en andere tabletcomputers volledig ingeburgerd geraakt in onze samenleving. Overal worden ze gebruikt: in winkels, bedrijven, restaurants, thuis,... Ook in de scholen vinden tablets ondertussen stilaan ingang. Vorig jaar in augustus openden in Nederland de eerste iPadscholen hun deuren en ook in België zijn er al dergelijke scholen.

Is dit echt wat het onderwijs nodig heeft, vraag de auteur van dit artikel zich af? Toch krijgt de lezer hier geen duidelijk antwoord op. In de inleiding geeft ze zelf aan een filosofische beschouwing te maken van dit onderwerp. Ze blijft echter bij het filosofische aspect van menselijke interactie en de samenleving steken, zonder echt een koppeling te maken naar onderwijstechnologie of het gebruik van tablets op school. De opinie over iPadscholen ontbreekt in dit opiniestuk.

In het artikel worden verschillende filosofische inzichten naar voren gebracht en aan het huidige onderwijs gekoppeld. De afbraak van de sociale context in onze samenleving kan volgens Jurriaans net gekeerd worden door de school. Toch wordt de sociale context ook hier afgestompt door controledrang, eenvormigheid en schaalvergroting. Verder in het artikel wordt hieraan toegevoegd dat kinderen net hun empathisch vermogen gaan vergroten door sociaal contact met andere kinderen op school. Daarnaast moet de school zich, gebaseerd op de ideeën van filosoof Harry Kunneman, aanpassen aan de individuele kwaliteiten van de leerlingen. Het huidige onderwijs laat de leerlingen zich echter aanpassen aan de structuur van school, m.a.w. eenrichtingsverkeer van de leerlingen naar de school.

Conclusie van het artikel is dan ook dat de school een grote rol kan spel in de uitbreiding van de sociale context van kinderen. Jurriaans verwoordt het als volgt:

"Het is de plek waar kinderen kunnen oefenen met interactie in een grote, diverse groep. Leren omgaan met onderlinge verschillen, het geven en krijgen van feedback, creativiteit en flexibiliteit ontwikkelen, leren spreken voor een groep, overleggen, of zelfs debatteren: het zijn vaardigheden die van kinderen sociale en communicatieve volwassenen kunnen maken."

Hierna duikt de iPadschool plots weer in het artikel op. Op het vlak van sociale context zullen scholen zich moeten bewijzen volgens de auteur. Dit relateert ze aan de ideeën van de filosofen die ze hiervoor aanhaalden. Buiten de vluchtige verwijzing, is deze uitspraak niet onderbouwd. De auteur maakt op geen enkele manier echt duidelijk hoe al het voorgaande samenhangt met haar conclusie.

In de laatste alinea van het opiniestuk is de link met de iPadschool opnieuw compleet zoek. Dit artikel had naar mijn mening beter de titel "Een pleidooi voor methodescholen" meegekregen, want eigenlijk gaat het opiniestuk hier voor 99% over, met aan het begin en het einde een vluchtige vermelding van de iPadscholen.

Eigen mening

Hoewel de titel me veelbelovend leek, was de iPadschool ver zoek in dit artikel. Je kan als lezer door even na te denken natuurlijk zelf was inzien wat de link is tussen deze filosofische inzichten en het gebruik van iPads/tablets op school. De school is de uitgelezen plaats voor sociale interactie tussen kinderen en de sociale ontwikkeling van kinderen. Zal dit niet verloren gaan wanneer iedereen constant individueel op zijn tablet zit te tokkelen?

Zelf ben ik geen absoluut voorstander van een school waarin uitsluitend met tablets wordt gewerkt. Af en toe moet dit kunnen, zoals het gebruik van computers in de klas. Tablets en computers moeten een leuke afwisseling zijn voor kinderen, geen dagelijkse verplichting. Dat het gebruik van tablets echt de sociale ontwikkeling van kinderen in de weg zal staan, betwijfel ik. Ik denk niet dat kinderen volledig in zichzelf gekeerd zullen zijn op school. Dit gebeurt ook niet bij het gebruiken van de computers in de klas. Integendeel, kinderen ontdekken samen nieuwe dingen en helpen elkaar met problemen.

Of de tablets in kwestie al iPads moeten zijn, laat ik in het midden. iPads zijn op zijn zachtst gezegd vrij duur in aankoop, terwijl er goedkopere alternatieven op de markt zijn die minstens evenwaardig zijn. Tablets die werken via Android zouden de ouders ook meer keuzevrijheid geven op vlak van merken en prijzen. Met IOS ben je volledig gebonden aan Apple. Het uitsluitend gebruiken van dure tablets zal volgens mij ook leiden tot het vergroten van de sociale kloof in onze samenleving. Het gevaar bestaat dat de tabletscholen een soort van elitescholen zullen worden, waar enkel kinderen terecht kunnen die een dure tablet kunnen aankopen. Onderwijs moet er voor iedereen zijn, zonder sociaal onderscheid.

Naast het kostenplaatje en het effect op de kloof tussen arm en rijk denk ik ook aan het effect op de ontwikkeling van kinderen. Er wordt vaak gewezen op de positieve effecten op de ontwikkeling van kinderen op vlak van inzicht, reflexen, etc. Maar wat met de negatieve effecten? Een bedenking die ik me steeds zelf maak als bril-/lenzendrager: wat zal het effect zijn op het gezichtsvermogen van kinderen, wanneer ze op school acht uur per dag op het scherm van een tablet kijken, thuis hun huiswerk maken op de tablet en dan nog een computerspelletjes spelen of tv kijken? De ogen krijgen nauwelijks nog rust.

Mijn persoonlijke conclusie luidt dus: tablets op school moet zeker kunnen, maar laat ons niet uitsluitend inzetten op technologie. Een artikel dat goed aansluit bij mijn mening kan je onderaan terugvinden. Het werd geschreven door Wim Westera, hoogleraar bij de Open Universiteit van Nederland. Je kan het terugvinden op pagina 24 van het online tijdschrift (zie link onderaan).

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 BRONNEN

Is een iPadschool wat kinderen echt nodig hebben?, internet, (04/04/2014), http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2014/01/12/een-ipadschool-wat-kinderen-echt-nodig-hebben

Onderwijsinnovatie, internet, (04/04/2014), http://www.ou.nl/documents/10815/1599185/2013_OI_3.pdf